We hebben er in de passagiersvaart allemaal mee te maken, voedselverspilling. Naast dat het uiteraard zonde is om eten te verspillen, kost dit ook onnodig veel geld. Veel cruisemaatschappijen en scheepseigenaren hebben het streven om hun voedselverspilling jaarlijks naar beneden te brengen, maar hoe doe je dat?

Er worden veel initiatieven genomen. Bekende voorbeelden als het aanbieden van brood op aanvraag, of het gebruik van kleinere schalen, bakken en verpakkingen op het buffet hebben een aanzienlijke impact op de hoeveelheid voedselafval, zonder afbreuk te doen aan de goede service en de kwaliteit van de producten (Tui Care Foundation, 2019).

Rieki Drost, eigenaar van River Cruise Holding, start dit seizoen met een nieuw initiatief. Zij heeft voor haar schepen een centrale keuken opgericht. Hier worden vanaf mei alle maaltijden bereid, welke vervolgens een aantal keer per week aan boord van o.a. de De Amsterdam en De Holland worden geleverd. Het menu is zorgvuldig samengesteld door de corporate chef Riyan de Zwart. Hij levert de maaltijden uitgebalanceerd aan de schepen, uiteraard rekening houdend met gasten die een extra portie willen of toch een andere voorkeur, bijv. vegetarisch, hebben. Op de schepen zullen dan nog 1 a 2 chefs zijn om de maaltijden te serveren. Doordat deze maaltijden op één plek en op één manier gemaakt worden, genereert dit minder afval en dus zorgt dit voor minder voedselverspilling. Dit heeft naast minder voedselverspilling volgens Rieki ook nog de volgende voordelen: continue kwaliteit levering, minder stroomverbruik en dus ook gasolie op de schepen en minder werkuren voor de chefs.

Samenstelling menu's

Impact
Ons voedselsysteem heeft een grote impact op ons milieu, onze leefomgeving en onze gezondheid. Wist je dat het voedselproductie verantwoordelijk is voor ruim 20% van de wereldwijde CO2 uitstoot? Ook beslaat de productie van ons voedsel ongeveer 40% van al het land op aarde – voor zover niet bedekt met ijs of woestijn – en gebruikt het 70% van al het irrigatiewater. En dan te bedenken dat een toenemend aantal mensen in de wereld lijdt aan overgewicht en daaraan gerelateerde metabole ziekten, zoals diabetes type 2, en dat (verborgen) honger nog steeds op grote schaal voorkomt.

Boat Bike Tours
Boat Bike Tours biedt volledig verzorgde reizen, inclusief maaltijden. Uit onderzoek blijkt dat een kwart van de CO2 voetafdruk van de Boat Bike Tours reizen bestaat uit eten en drinken. Sea Going Green, het adviesbureau dat jaarlijks de CO2 uitstoot van Boat Bike Tours berekent, heeft meerdere menu’s van schepen doorgerekend.
Uit de doorrekeningen kwam naar voren dat de gemiddelde uitstoot van eten en drinken per gast per week 50 kilo CO2 bedraagt. Boat Bike Tours streeft naar een CO2 reductie van 15% op de menu’s aan boord. De uitstoot zou dan  maximaal 42 kilo CO2  zijn per gast per week.

Het kan anders
Door andere keuzes te maken met betrekking tot menu’s aan boord kan de CO2 uitstoot verminderd worden. Dit kan op drie manieren:

  1. Stel een duurzaam menu samen
    Door de verhouding dierlijk ten opzichte van plantaardig aan te passen verminder je snel CO2.
  2. Koop verantwoord in
    Inkoop bij lokale partijen zorgt voor minder transport en stimuleert de economie. Kijk hierbij niet alleen naar herkomst (kilometers), maar naar hele keten: seizoenen, manier van telen, keurmerken en impact op het milieu. Met lokaal wordt bedoeld: slechts één schakel tussen teler/kweker en gebruiker.
  3. Verspil minder voedsel
    Door maaltijden optimaal te portioneren voor de gast en het efficiënt gebruiken van (hele) ingrediënten in menu’s, kan makkelijk verspilling worden tegengegaan en een positieve impact op het klimaat worden gecreëerd. Het dagelijks registreren van voedsel dat weggegooid wordt, geeft inzicht in verspilling.

Om de CO2 reductie te realiseren die zij nastreeft, hanteert Boat Bike Tours de volgende ‘catering richtlijn’:
– Minimaal een keer per week vegetarisch
– Minimaal een keer per week vis of vlees, lokaal ingekocht
– Maximaal drie keer per week vlees dat het klimaat zwaar belast, zoals lams- en rundvlees.

Gasten van Boat Bike Tours worden voorafgaand aan hun reis via de reisinformatie geïnformeerd over bovenstaande keuzes. Voor seizoen 2024 is er bewust voor gekozen om hierbij het woord vegetarisch niet te noemen.

Alles draait om balans
De manier waarop we nu met onze aarde omgaan, maakt dat we in Nederland meer dan drie keer de aarde nodig hebben om aan onze behoeften te voldoen. Wereldwijd lijden net zoveel mensen aan overgewicht als aan ondergewicht. Door andere keuzes te maken kan dit beter in balans komen.

De schijf van 2050?Eat-Lancet
Hiervoor is in 2019 het EAT-Lancet rapport gepubliceerd, een groot project op initiatief van het Zweedse EAT forum, waaraan 37 internationale, onafhankelijke wetenschappers mee werkten. In het rapport is voor het eerst een inschatting gemaakt wat de ecologische grenzen voor de wereldwijde voedselproductie zijn.

Via rekenmodellen kwamen zij tot een gezond en duurzaam menu voor 2050 en werd berekend dat het mogelijk moet zijn om 10 miljard wereldbewoners in 2050 gezond en duurzaam te voeden binnen de grenzen van de aarde. Om dat te bereiken, zal een grote efficiëntieslag nodig zijn, zodat er meer voedsel per hectare wordt geproduceerd. Voedselverspilling moet worden gehalveerd en we moeten minder dierlijk en meer plantaardig gaan eten.

Extreme verandering
Dat betekent niet dat het menu wat uit de rekenmodellen komt extreem of veganistisch is, integendeel. Het is typisch omnivoor: drie keer per week vlees, twee keer per week vis, twee eieren en dagelijks 250 ml zuivel (bijna twee porties). Dit is in lijn met andere studies naar duurzame voedingspatronen en komt heel dicht bij de huidige Schijf van Vijf van het Voedingscentrum. Daarbij kan dit wereldmenu worden aangepast naar cultuur, geografie en bevolkingsopbouw.

Eat-Lancet-menu

De richtlijnen van het rapport – de grootste verandering zit in de consumptie van peulvruchten, noten, groente & fruit en rood vlees.

Grootste uitdaging
Het EAT-Lancet menu biedt niet alleen een perspectief voor alle 10 miljard mensen voor een gezond, duurzaam en gebalanceerd voedingspatroon, het biedt tevens een grote uitdaging. De grootste uitdaging blijft om iedereen volgens dit menu te laten eten en zo de planeet terug in balans krijgen.

Greenway